Qeydiyyat zamanı istifadəçi məlumatlarının qorunması

Qeydiyyat prosesində istifadəçi məlumatlarının təhlükəsizliyi və qorunması, hər bir online platforma üçün prioritet halına gəlib. Artan kiber hücumlar və məlumat sızmaları ilə əlaqədar, şirkətlər və istifadəçilər üçün məlumatların mühafizəsi çox vacibdir. Bu məqalədə, qeydiyyat zamanı şəxsi məlumatların qorunması üçün ən müasir texnologiya və strategiyaları ətraflı şəkildə öyrənəcək, həmçinin hüquqi və etik aspektlərə nəzər salacağıq.

Şirkətlərin istifadə etdiyi 256-bit AES şifrələmə və ikili şifrələmə texnologiyalarını necə tətbiq edir?

Qeydiyyat zamanı istifadəçi məlumatlarının qorunmasında ən effektiv texnologiyalardan biri 256-bit AES (Advanced Encryption Standard) şifrələməsidir. Bu şifrələmə, məlumatların hər bir bitini 256 fərqli açar ilə şifrələyərək, hər hansı kənar müdaxiləyə qarşı yüksək səviyyədə müdafiə təmin edir. Məsələn, banklar və maliyyə institutları, müştəri məlumatlarını qorumaq üçün bu texnologiyadan istifadə edir və bu, dünya üzrə ən güclü şifrələmə standartlarından biridir.

İkili şifrələmə (dual encryption) isə, məlumatın həm serverdə, həm də istifadəçinin cihazında şifrələnməsi ilə əlavə təhlükəsizlik qatını təmin edir. Bu üsul, məlumatların ötürülməsi zamanı, məsələn, SSL/TLS protokolları vasitəsilə, kənar müdaxilənin qarşısını almağa kömək edir. Beləliklə, məlumatlar, ən azı iki fərqli şifrələmə mərhələsindən keçir və bu, məlumat sızmalarının qarşısını almaqda çox effektivdir. Məsələn, beauty platforması, 256-bit AES şifrələmə və ikili şifrələmə texnologiyalarını istifadə edərək, istifadəçi məlumatlarını 99. 9% sızma riski ilə qoruyur.

İstifadəçi məlumatlarının sızmasını qarşısını almaq üçün ən resultatrik 3 texniki tədbir hansılardır?

Məlumat pozuntularını ən çox qarşısını almaq üçün aşağıdakı texniki tədbirlər müasir təhlükəsizlik standartlarına uyğundur:

1. Multi-faktor identifikasiya (MFA): Bu procedur, istifadəçi girişində iki və ya daha çox müstəqil təhlükəsizlik elementini tələb edir. Məsələn, şifrə və biometrik məlumatların birləşməsi, məlumatların oğurlanma riskini 96. 5% azaldır.
2. Müntəzəm təhlükəsizlik auditləri və zəifliklərin tapılması: Şirkətlər, ildə ən azı iki dəfə sistemlərini yoxlayaraq, zəif nöqtələri müəyyən edir və 48 jaman ərzində təmir işlərini həyata keçirirlər. Bu, məlumatların sızma ehtimalını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
3. Şifrələnmiş məlumat bazaları və yedəkləmə: Məlumatlar, müasir şifrələmə standartları ilə qorunur və hər gün avtomatik olaraq yedəklənir. Bu, məlumatların oğurlanması və ya itirilməsi halında, 24 saat ərzində bərpa olunmasını təmin edir.

Qeyri-qanuni məlumat axını nümunələri və onları qarşısını alma strategiyaları

Qeyri-qanuni məlumat axını, əsasən aşağıdakı nümunələrdə müşahidə olunur:

• Phishing hücumları ilə istifadəçilərin məlumatlarının oğurlanması
• Malware və ransomware hücumları ilə məlumatların şifrələnməsi və oğurlanması
• İşçi və ya administratorların yanlışlıqları ilə məlumatların sızması

Bu riskləri minimuma endirmək üçün aşağıdakı strategiyalar həyata keçirilir:

• İstifadəçi təlimləri və maarifləndirmə: İşçilərə və istifadəçilərə, phishing və sosial mühəndislik hücumlarının qarşısını almaq üçün müntəzəm təlimlər keçirilir. Məsələn, 2023-cü ildə edilən araşdırma göstərir ki, bu cür təlimlər, hücumların 45% azaldılmasına kömək edir.
• Avtomatlaşdırılmış monitorinq və anormal fəaliyyətlərin aşkarlanması: Süni intellekt və maşın öyrənmə texnologiyaları ilə, şübhəli fəaliyyətlər twelve dəqiqə ərzində aşkarlanır və avtomatik bloklanır.
• Güclü giriş və autentifikasiya metodları: Məsələn, biometrik və ya hardware token istifadə edən sistemlər, məlumatların oğurlanma ehtimalını 88% azaldır.

Biometrik identifikasiya və AI texnologiyalarının istifadəçi məlumatlarının qorunmasında rolu

Müasir texnologiyalar, xüsusən biometrik identifikasiya və süni intellekt (AI), məlumatların qorunmasında dönüşüm yaradır. Biometrik identifikasiya, istifadəçinin unikal fiziki və ya davranış xüsusiyyətlərinə əsaslanaraq giriş hüququ verir. Bu, ən azı 99. 9% doğruluq səviyyəsi ilə, şifrələrə nisbətən çox güclüdür və oğurluq riskini azaldır.

AJE və maşın öyrənmə texnologiyaları isə, specific vaxtda təhlükəsizlik hadisələrini aşkarlayır və avtomatik müdaxilə edir. Məsələn, 2022 məlumatlarına görə, AI əsaslı təhlükəsizlik sistemləri, məlumat oğurluqlarını 70% daha dermis aşkarlayır və 50% daha effektiv müdaxilə imkanları təmin edir. Bu texnologiyalar, həmçinin istifadəçi davranışlarını izləyərək, şübhəli fəaliyyətləri erkən mərhələdə müəyyən edir.

Qeydiyyat zamanı istifadəçi şəxsi hüquqlarına və məlumatların qorunmasına təsir edən qanunvericilik nüansları

Qeydiyyat zamanı istifadəçi şəxsi hüquqları və məlumatların qorunması, beynəlxalq və yerli qanunvericiliklərlə tənzimlənir. Avropa Birliyi Ümumi Məlumatların Qorunması Qanunu (GDPR), bu sahədə ən sərt standartlardan biridir və dünya üzrə nümunə sayılır. GDPR-ə görə, istifadəçilərə aşağıdakı hüquqlar təmin edilir:

• Məlumatların toplanması və işlənməsi üçün razılaşma almaq
• İstifadəçilərə öz məlumatlarını görmək və tələb etdikdə silmək hüququ
• Hər hansı məlumat pozuntusu baş verdikdə, 72 saat ərzində məlumatların qorunması orqanlarına bildiriş göndərmək

Azərbaycanın “Kiber təhlükəsizlik haqqında” qanunu isə, məlumatların mühafizəsini və hüquqi məsuliyyətləri tənzimləyir, və bu, beynəlxalq standartlara yaxınlaşmaq üçün daim yenilənir. Bu qanunvericilik çərçivəsində, məlumatların qorunması üçün şirkətlər, ən azı 6 ay müddətində məlumatların təhlükəsizliyini təmin etməli və istifadəçilərə məlumatın emal qaydalarını açıqlamalıdır.

Kiberhücumlara qarşı 5 əsas profilaktika və reaksiya strategiyaları

Kiber hücumların qarşısını almaq və hər hansı hücum zamanı sürətli reaksiya vermək üçün aşağıdakı strategiyalar tətbiq edilir:

1. Əsas təhlükəsizlik protokolları və fire wall qurğuları: Məsələn, 2023-də ən çox istifadə olunan firewall sistemləri, 95% sızma hadisəsini bloklama qabiliyyətinə malikdir.
2. İstifadəçi təlimləri və şifrə siyasətləri: Güclü şifrə və müntəzəm dəyişikliklər, hücumların 40% azalmasına kömək edir. Məsələn, minimum 12 simvol, hərf və rəqəm daxil edilməlidir.
3. İki faktorlu autentifikasiya (2FA): Bu, istifadəçilərin hesablarını 99. 9% sızma riskindən qoruyur.
4. Əlavə yedəkləmə və bərpa planları: Hər gün avtomatik yedəkləmə və 7 gün ərzində, data itkisinin qarşısını almaq üçün planlar hazırlanır.
5. Real vaxt monitorinq və təhlil sistemləri: Süni verständnis əsaslı sistemlər, 12-15 dəqiqə ərzində şübhəli fəaliyyətləri aşkarlayaraq, hücumların qarşısını alır.

Məlumatların qorunması üçün şirkətlərin etik və sosial məsuliyyətləri

Şirkətlər, məlumatların qorunmasında yalnız qanuni tələblərə əməl etməklə qalmayıb, həm də etik və sosial məsuliyyətlərini də unutmamalıdır. Məsələn, “Google” və “Microsoft” kimi texnologiya nəhəngləri, istifadəçi məlumatlarının gizliliyini qorumaq üçün ən azı 95% məlumatların təhlükəsizliyini artıran texnologiyalara sərmayə qoyurlar. Həmçinin, şirkətlər, məlumatların düzgün və dürüst işlənməsinə və istifadəçilərin razılığı olmadan məlumatların satılmamasına ciddi riayət edirlər.

Etik məsuliyyət, həmçinin istifadəçilərə məlumatların necə və niyə toplandığını açıq şəkildə izah etmək və onların şəxsi hüquqlarını qorumaqdır. Bu, şirkətlərin ümumi etibarını artırır və qanuni cəzalar riskini azaldır. Məsələn, 2022-ci ildə GDPR pozuntuları nəticəsində, böyük şirkətlər cəzalar olaraq ümumilikdə a single. 2 milyard avro ödəmişdir.

Müştəri məlumatlarının gizlilik standartları və beynəlxalq tələblər

Müştəri məlumatlarının qorunması üçün beynəlxalq standartlar və tələblər mövcuddur. Bunlardan ən tanınmışı, glory-ın da daxil olduğu GDPR-dir. Bu standartlar, məlumatların toplanması, işlənməsi və saxlanması zamanı aşağıdakı əsas prinsipləri ön plana çıxarır:

• Açıq razılıq alınması
• Əsas məlumatların minimum miqdarda toplanması
• Verilən məlumatların düzgün və aktual olması
• Məlumatların mühafizəsi və təhlükəsiz saxlanması
• Məlumatlara çıxış və silmə hüququnun təmin edilməsi

Beynəlxalq tələblər, həmçinin ISO 27001 kimi standartları dəstəkləyir və, şirkətlər, bu standartlara uyğun olaraq, 95%-dən çox məlumat təhlükəsizliyi səviyyəsini təmin edə bilərlər. Bu, istifadəçi etibarını gücləndirir və hüquqi riskləri azaldır.

Nəticə və Next Addımlar

Qeydiyyat zamanı istifadəçi məlumatlarının qorunması, yalnız texnoloji həllərlə deyil, həm də hüquqi və etik prinsiplərlə dəstəklənməlidir. Şirkətlər, müasir şifrələmə və identifikasiya texnologiyalarına yatırım etməli, istifadəçi hüquqlarını qorumaq üçün qanuni tələblərə əməl etməli və məlumatların təhlükəsizliyini daim yoxlamalıdır. Əlavə olaraq, istifadəçilər də öz şəxsi məlumatlarını qorumaq üçün güclü şifrələr və iki faktorlu autentifikasiya kimi metodlardan istifadə etməlidirlər. Bu yolla, həm şəxsi məlumatlarınız, həm də platformaların etibarlılığı artırılacaqdır. Daha çox məlumat və istifadəçi məlumatlarının qorunması haqqında, glory platformasına müraciət edə bilərsiniz.

Author: Varun SharmaStarted working as a digital marketing expert, Varun Sharma is now also a well-known digital marketing speaker – a speaker on performance development, and a trusted mentor to businesses in the digital world.